Tentoonstelling van het Levensfries van Edvard Munch bij Galerie P.H. Beyer & Sohn, Leipzig, 1903
Fotograaf onbekend
Bron: Im Lichte des Nordens, Skandinavische Malerei um die Jahrhundertwende, Düsseldorf (Kunstmuseum Düsseldorf) 1986, p. 21.
De Kunsthal in Rotterdam toont dit jaar het werk van de Noorse meester Edvard Munch (1863-1944). Bijzonder is dat de ruim 150 werken stuk voor stuk afkomstig zijn uit particuliere collecties en een unieke verzameling vormen die niet eerder in deze samenstelling tentoongesteld werden. In zijn werk verbeeldt Munch met een expressieve lijnvoering en kleurgebruik het leven, de liefde en de dood. Zijn werk spat van het doek af en brengt de toeschouwer in verwarring en ontroering. Het mysterieuze licht van het Noorden geeft de kunst een symbolistische lading die typisch is voor de Scandinavische kunst van de eeuwwisseling.
Een oude foto toont een tentoonstelling van het werk van Edvard Munch zo’n honderd jaar geleden. Bij Galerie P.H. Beyer & Sohn te Leipig was in 1903 Munchs Levensfries te bewonderen met op de wanden van de prachtige Art Nouveau-zaal de vier thema’s: Ontwakende liefde, Bloei en ondergang van de liefde, Angst voor het leven en Dood. De witte lijst om het fries is door Munch zelf ontworpen, met als doel de verschillende kleuren en afmetingen van de werken en hun lijnenspel van horizontaal en verticaal met elkaar te verbinden. De kunstenaar schreef over zijn Levensfries dat een jaar eerder ook bij de Berliner Sezession te zien was:
“Het fries des levens is als een reeks bij elkaar horende schilderijen gedacht, die in hun totaliteit een beeld moeten geven van het leven. Door het hele fries heen is de brede boog van de kustlijn getrokken, waarachter de eeuwig roerende zee woedt; onder de kruinen der bomen ademt het bonte leven met zijn zorgen en vreugden. Het fries is een gedicht van het leven, van de liefde en van de dood… De schilderijen met het strand en de bomen – hier komen steeds dezelfde kleuren terug, de zomernacht maakt er een harmonieus geheel van -, de bomen en de zee geven loodrechte en horizontale lijnen, die zich op elk schilderij herhalen, het strand en de mensen geven de tinten van het wild voortwoekerende leven – krachtige kleuren klinken als een echo die op alle doeken weerkaatst wordt…”[1]
Het Levensfries dat gezien kan worden als het levenswerk van Edvard Munch werd vervolgens in Kopenhagen, Kristiania (Olso) en ten slotte in Praag tentoongesteld, telkens in wisselende samenstelling. Hoewel de schilderijen op zichzelf staan hadden zij volgens Munch in de context van het Levensfries de uitwerking van een symfonie omdat zij elkaars kwaliteit versterken en een verhaal vertellen. De werken zijn verspreid geraakt over verschillende musea en particuliere eigenaren en ongetwijfeld zijn enkele ervan momenteel te bewonderen in Rotterdam.
Tentoonstelling:
De tentoonstelling Edvard Munch is te zien van 18 september 2010 t/m 20 februari 2011 in de Kunsthal te Rotterdam. Meer informatie op: http://www.kunsthal.nl/22-646-Edvard_Munch.html
Gepubliceerd op: www.rond1900.nl [3 oktober 2010]
[1] Bron onbekend. Citaat overgenomen uit: Ulrich Bischoff, Edvard Munch 1863-1944, Keulen 2001, p. 50.
