Bart van der Leck in: H.C. Andersen, Het Vlas, Amsterdam (De Spieghel) 1942, p. 9.
Er is geen twijfel over mogelijk wie de vormgever is van bovenstaand sprookje. Kunstenaar Bart van der Leck (1876-1958) voorzag Het vlas van Hans Christian Andersen in 1941 van een geheel eigen stijl. Tekst en beeld vormen één artistiek geheel in gestileerde geometrische vormen en primaire kleuren, die meteen doen denken aan het werk van de kunstenaars van De Stijl (door Van der Leck overigens in 1918 al verlaten). Het boekje verscheen in 1942 bij De Spieghel als onderdeel van een reeks met minder bekende verhalen van Andersen die daarnaast geïllustreerd werden door Charley Toorop (Grethe het kippenvrouwtje), John Raedecker (Waldemar Dae en zijn dochters), Cornelis Veth (De schaduw) en Dirk Nijland (Het oude huis).
De genummerde oplage van Het vlas bestond uit 550 exemplaren, waarvan er 500 voor de handel bestemd waren. Deze eerste druk is zeldzaam, maar gelukkig is er een herdruk uit 1975 door Bert Bakker, ter gelegenheid van het 100ste sterfjaar van Andersen. Een exemplaar van de laatste siert tegenwoordig onze boekenkast. De voorstudies van Van der Leck voor Het vlas bevinden zich in de collectie van het Kröller-Müller Museum in Otterlo en ik kijk ernaar uit deze bijzondere ontwerpen eens in het echt te mogen aanschouwen.
Meer informatie:
Saskia de Bodt, Jeroen Kapelle e.a., Prentenboeken, Ideologie en Illustratie 1890-1950, Amsterdam-Gent (Ludion) 2003.
Saskia de Bodt, Getekend, Hans Christian Andersen. Zijn geïllustreerde sprookjes in de Lage Landen, Warnsveld (Terra Lannoo) 2005.
Meer werk op papier van Bart van der Leck:
